‘Niet helemaal 100’: iedereen binnenkort 100 km/u op de snelweg

Geen ontkomen meer aan, binnenkort maximaal 100 km/u

Ja, ik ben voor een beter milieu. Ja, ook het wegverkeer draagt bij aan uitstoot van CO2 en stikstof en ja, ook ‘wij autoliefhebbers’ zullen dus ergens wat moeten ‘winnen’. Vandaag is bekend geworden dat de coalitie van VVD, CDA, D66 en ChristenUnie het eens is geworden om in het hele land de snelheid van 130 naar 100 terug te brengen. Dit alles in verband met het stikstofprobleem. Gaat de nieuwe regel wat uitmaken?

Het complete wegverkeer is goed voor 6,4% van de landelijke stikstofuitstoot. Dat is natuurlijk al niet bijzonder veel. Maar goed, als we iets kunnen winnen door iets simpels als het omlaag brengen van de maximum snelheid op de snelweg dan is dat natuurlijk mooi meegenomen. Er zijn alleen wat kanttekeningen.
Uiteraard zal deze maatregel helemaal niets gaan brengen voor personenauto’s en vrachtauto’s die niet op de snelweg rijden. Qua aantallen rijdt op een willekeurig moment ongeveer de helft van het wegverkeer niet op de snelweg. Al rijdend zullen ze door de lagere snelheid wellicht iets minder uitstoten maar dat wordt dan weer gecompenseerd door de vele stoplichten, rotondes en verdere verkeerssituaties waar moet worden geremd en weer opgetrokken. Bij al die ritjes horen ook de korte ritjes naar de supermarkt en de school van de kinderen, waarbij auto’s helemaal niet op temperatuur komen en relatief heel veel uitstoten. Ik denk dat het ongeveer de helft van de uitstoot is maar ik hou het laag aan: zeg een derde. Blijf er zo’n 4,2% op de snelweg over.

Dan naar het verkeer op de snelweg, waar natuurlijk ook vrachtverkeer rijdt. Ook bij de vrachtwagens gaat geen winst geboekt worden, die hoeven de snelheid (gelukkig) niet aan te passen. Je kunt je natuurlijk wel voorstellen dat die zware jongens, hoe broodnodig ze ook zijn, ook een aanzienlijk aandeel stikstofuitstoot voor hun rekening zorgen. Niet in de laatste plaats omdat dit (vrijwel) allemaal diesels zijn. Vrachtwagens hebben al een forse stap gemaakt qua schonere motoren maar het mag geen verrassing zijn dat ze meer uitstoten dan een moderne Alfa Romeo Giulia, om maar wat te noemen. Laten we zeggen dat de vrachtwagens een kwart van de uitstoot verzorgen, het lijkt ons aan de voorzichtige kant maar we willen onszelf niet rijk rekenen. Blijft er dus zo’n 3,2% over waar winst te behalen is.
Hebben we nog de tijden dat de meeste auto’s onderweg zijn en er dus de meeste winst geboekt kan worden: de spits. Een klein probleempje is er echter wel: tijdens de spits lukt het mij maar zelden om boven de 100 a 110 uit te komen. Ook op de twee drukste momenten van de dag, waar auto’s onnodig lang hun werk moeten doen (en dus stikstof aan het uitstoten zijn), wordt dus geen winst geboekt. Hoe groot het aandeel van die uitstoot tijdens de spits? Dat is niet bekend. Moeten ik gokken? Lastig, ik wil niet net zo in aannames verzand raken als de overheid maar ik ga het toch even doen. Aangezien verreweg het meeste verkeer tijdens de spits onderweg is en ook nog langer dan ideaal draaiende motoren hebben zal dat voor zeker de helft van de uitstoot zorgen.

Blijft er nog een goede anderhalve procent uitstoot over waar iets winst te behalen valt. Waar we het dan over hebben? Over personenauto’s met een dieselmotor die buiten de spits op de paar snelwegen waar dat nog kan 130 rijden. Zeg dat van die 1,5% ongeveer een derde uitgestoten wordt op wegen waar al geen 130 gereden mag of kan worden. Blijft er nog 1% over. En dat zijn dus de auto’s waardoor het milieu nu een stuk frisser gaat worden, volgens de overheid. Het is al lang bekend dat veel mensen helemaal geen 130 meer rijden, ook niet waar ze mogen. Van die ongeveer 1,0% stikstofuitstoot die we over hebben zal een behoorlijk deel bestaan uit ‘100-rijders’, die 100 a 110 rijden omdat het went en ze amper doorhebben hoe hard ze nog mogen. Ik rij wél 130 waar dat (nu nog) mag, je wordt amper ingehaald en haalt grote aantallen medeweggebruikers in. Al die mensen gaan niet langzamer rijden. Delen door twee? Geen idee maar het mag inmiddels duidelijk zijn dat we achter de komma bezig zijn. Daar komt dan bij dat dat 0,zoveel-getal niet ineens weg is, dat zijn de dieselauto’s die nu 130 rijden en straks 100 gaan rijden. Kortom: die stoten een beetje minder uit. Resultaat? Ik vermoed (een sluitende berekening kan de overheid namelijk niet tonen) iets ver achter de komma.

Nog nadelen misschien? Er moeten (tien?)duizenden bordjes langs de kant van de snelweg geproduceerd en vervangen worden. De oude? Die worden vernietigd, dat levert een hele hoop afval op. Recycling zal maar ten dele mogelijk zijn. Nog meer? Jawel. Voor de mensen die buiten de spits van bijvoorbeeld Arnhem naar Assen rijden hebben een retourtje van 280 kilometer voor de boeg, een rit waar je bijna overal 130 kunt rijden. Met 130 kilometer per uur doe ze dat in 2 uur en 10 minuten. Met 100 kilometer per uur bijna 2 uur en 50 minuten. 40 minuten verlies dus. Zeg dat het in de praktijk een half uur is. Doe dat maar iedere week. Nog een nadeel? Dat is er voor eigenaren en bestuurders van elektrische auto’s, die ineens ook 100 moeten gaan rijden, leuk als je net je nieuwe (qua gebruik) schone Audi E-tron of Tesla hebt gekocht of geleased. Het gevoelsnadeel van burgerbetutteling laat ik maar even achterwege, wellicht is dat persoonlijk.

De nadelen zijn natuurlijk niet zo groot, het wordt echter een ander verhaal als deze nadelen puur door een stukje symboolpolitiek komen. Ik had mijn klassieke Giulia al klaarstaan voor de winterslaap maar ik denk dat ik nog even een rondje Nederland ga doen. Met 130 km/u uiteraard.